LILI MARLEN: Opravdanje ksenofobije, netolerancije, šovinizma
- Autor Saša Miličević Dobojski Info
- 7 Komentara
...Iznad ovog tihog mesta
Duboko pod zemljom
Uznose me kao u snu
Tvoje ljupke usne
I kad zatalasa magla u ovim kasnim satima
Stajaću kod tog fenjera
Kao nekad, Lili Marlen
Ovo su stihovi poslednje strofe pjesme Lili Marlen koju je napisao njemački učitelj Hans Lajp 1915. godine. Nju će kasnije otpjevati njemačka pjevačica Lala Anderson na muzičku podlogu koju je komponovao Norbert Šulc. Nakon okupacije Beograda tokom Drugog svjetskog rata njemačke vlasti su svaku noć u terminu 21:55 emitovale ovu pjesmu na talasima Radio Beograd koji se tada mogao slušati u cijeloj Evropi.
Lili Marlen nam priča o jednom mladiću koji uvučen u vihor rata pati za svojom draganom i kućom, pošto je takvih vojnika u redovima njemačke i savezničke vojske bilo bezbroj, pjesma postaje svojevrsni anti-ratni poklič i kao takva biva popularizovana i rado slušana u redovima obje zaraćene strane. Pored njemačke, poznate su još sovjetska, britanska i američka verzija Lili Marlen. Pjesma je prevedena na desetine stranih jezika, a posle rata je bila planetarno popularna.
Sovjetska varijanta Lili Marlen
Prije nepunih pet dana, u beogradskoj Skadarliji u jednom restoranu, ne zna se da li po narudžbi ili po slobodnom repertoaru, tamburaški orkestar je izvodio ovu kompoziciju pred grupom turista iz Njemačke. Početni taktovi ove pjesme su iritirali kuvara tog restorana Marka Orelja. Prema percepciji navedenog kuvara, izvođenje ove pjesme pred njemačkim turistima u Srbiji predstavlja provokaciju i uvredu nacionalnog ponosa, te je ni manje ni više stao u odbranu srpstva i dejstovao po njemačkoj živoj sili tako što je naredio muzičarima da "odlože instrumente".
Nijemci koji ni maslo mirisali ni maslo jeli, jer najverovatnije spornu kompoziciju nisu ni tražili, od srpskog plebsa jednodušno su optuženi za provokaciju.
Razjarena masa buljuke komentara i uvreda usmjerila je prema upravniku restorana u kojem se "incident" desio, jer je ovaj potonji otpustio, ni manje ni više, nego do jednog viteza i Obilića. Otkaz gospodinu Orelju je obrazložen time da je on zaposlen kao kuvar a ne kao muzički urednik. Što i ima logike, jer kao što ovi njemački turisti vjerovatno ne bi došli da uživaju u vještinama sviranja mandoline Marka Orelja, takođe ne bi došli u pomenuti restoran ni da uživaju u hrani koju bi eventualno spremali članovi tamburaškog orkestra.
Događaji iz restorana u Skadarliji na posredan način dočarava stanje u srpskom društvu i državi, to je jedno stanje (ne)poretka u kojem se ne zna šta je čiji posao i gdje svako radi šta mu volja i šta želi, što ujedno može da bude objašnjenje zbog čega se amaterizam poput ambrozije širi u svim oblastima društva i sistema.
Na portalima, forumima, društvenim mrežama i dalje se redaju nizovi komentara podrške kojima se salutira Marku Orelju zbog jednog krajnje neprihvatljivog čina u modernim i civilizovanim društvima. Marko Orelj je samo jedan od orelja koji sebi uzima za pravo da se stavi iznad zakona i propisa, pravnih procedura i poretka države u kojoj živi, sprovodeći svoju samovolju određujući ko, kada, gdje i šta ima pravo da sluša.
Marko Orelj i oni koji daju legitimitet njegovom činu, pored raznih optužbi, nisu dali niti jedan jedini argument koji bi čovjeku zdravog razuma i prosječnih intelektualnih mogućnosti mogao da posluži kao opravdanje za maltretiranje kojem su njemački turisti bili izloženi. Još uvijek nije jasno na koji način i kako jedna pjesma poput Lili Marlen promoviše naci-fašizam? Takođe, nije jasno na koji je način Lili Marlen postala "simbol, nezvanična himna" njemačkih vojnika kada je pjesma neuporedivo bila popularnija među vojnicima država članica anti-osovinske alijanse? Kako to da Lili Marlen ne vrijeđa nikoga iz mase miliona građana savezničkih država iz Drugog svjetskog rata nego baš vrijeđa Srbe?
Američka verzija Lili Marlen
Oni koji ne opravdavaju nasilje, traže argumente i objašnjenja, bivaju optuženi da "ništa ne razumiju" i agresivnom retorikom svrstani u "fejk" Srbe.
Međutim, ne vidi se da je opravdanje ksenofobije, netolerancije, šovinizma i nacionalizma, samo prst u oko masovne hipokrizije. I dalje će nam na svakom domu zdravlja, bolnici, školi visiti table na kojima će pisati da je taj objekat obnovljen/izgrađen iz EU donacija; i dalje će nam finansijska stabilnost cijelog društva zavisiti od raznih kreditnih aranžmana sa fondovima koje pune Njemačka i druge zapadne države; i dalje ćemo masovno odlaziti u Švicarsku, Austriju, Njemačku, Holandiju i kući slati ogromne devizne doznake, ali ćemo pružanje ugostiteljske usluge Nijemcima kući tretirati poniženjem. Na kraju svih krajeva, slučaj Marka Orelja i Lili Marlen je totalno nebitan, krajnje nevažan, ali može poslužiti kao provizorijum kroz koji se vidi kako masovna nacionalistička histerija devalvira sve patriotske vrijednosti pa i to dugo hvaljeno i cijenjeno srpsko domaćinsko gostoprimstvo.
Srodni članci
7 Komentara
-
Odusevljavam se tekstovima ovog Sase Milicevica i jako mi je zao sto nije rodjen kao pripadnik nekog drugog naroda pa da cujemo taj "glas savjesti" i od nekih drugih.
-
@DrAgan I naravno ti si odmah pogledo preko tarabe u komšijino dvorište umjesto da si otišao do sobe i provjerio šta ti djete radi! ccccc e Srbine nikad nećeš doći pameti
-
Lili Marlen po svom sadrzaju jeste ljubavna pjesma. Ono sto je u ovom slucaju krucijalno je kontekst,konotacija i ono sto ona simbolizuje,te kakve emocije budi kod ljudi. Ta pjesma je bila omiljena kompozicija vojnika Vermahta,strane okupacione sile,i to je notorna istorijska cinjenica. Kao takva ona budi kod vecine nasih ljudi negativne emocije. To da li su je slusali i engleski vojnici,stvar je psihologije covjeka i psihologije rata,i nema puno veze sa temom. Velim,ono sto je bitno je da ta pjesma u njemackoj varijanti i izvedbi jeste bila omiljena pjesma okupacione vojske i potpuno je legitimno da kod nekog Srbina izaziva negativne emocije..
Ljude su vjesali po banderama na Terazinama,i manimo se kosmopolitizma tamo gdje mu nije mjesto. -
@Ne mogu Prije nekog vremena muslimani/Bošnjaci su nadigli dreku za pjesmu "Marš na Drinu". Čitajući tvoj stav mogu zaključiti da se ti slažeš sa njima da se zabrani pjesma "Marš na Drinu"! manimo se dvostrukih standarda tamo gdje im nije mjesto.
-
Samo papcima obrazovanim na komunističkoj ideologiji i seriji Otpisani je ovo nacistička pjesma,tj svim onim ispod prosječno inteligentnim Srbima ,tj. komunjarama, koje su 1992.godine preko noći postale veliki Srbi.
-
Niko nije spomenuo zabranu neke pjesme,bar ne u formalno-pravnom smislu'
Samo sam iznio sledeci stav- ko hoce da bude toliki kosmopolita da mu je,u najmanju ruku cudno,sto je neko po svom licnom ubjedjenju i osjecanju reagovao (konobar) kako je reagovao,neka mu bude. Samo necu podrzati tezu da je taj ko je reagovao retrogradan,primitivan i negativan. Naprotiv.
Pjesma je,ponovicu,bila omiljena kompozicija okupacionih sile Vermahta,toliko omiljena i izvodjena da je bila,maltene,njihova nezvanicna himna,sveprisutni slager. Kao takva,kao nesto sto je izvodjeno u nevrijeme i od okupatora,ona je postala sinonim za nacisticku okupaciju i stekla konotaciju kakvu ima. Meni,kao nekom ko nije konzervativan ni sovinista,ta pjesma bi takodje izazvala negativnu emociju kada bih cuo da se izvodi u nekom lokalu,te bih taj lokal napustio.
"Mars na Drinu" je srpska patriotska kompozicija,izmedju ostalih, koja je eksploatisana (pustana na srpskim radio i tv stanicama) tokom gradjanskog rata u BiH. Iz tog razloga ima za Bosnjake negativan predznak. Ja to mogu da razumijem i shvatim. I apsolutno ne ocekujem da je neko svira u kafanama na Bascarsiji.
I,na kraju,ako cemo tjerati mak na konac,ne bih volio da se kojim slucajem preko navedenih kompozicija stavi u istu ravan jedno od najvecih zala u istoriji ljudskog roda (nacizam) i gradjanski rat u BiH (u kome je svaka strana imala svoju rodoljubivu prozu i poeziju koja se nama medjusobno ocito ne dopada).
Zivot ima svoju dijalektiku i nije ravna linija. Sve ima svoj sadrzaj. A ko hoce da bude veci katolik od pape,neka mu. Samo da je svijet tako ''ljubavan,kosmopolitski,lijep,otvoren i nevin'' kao ljubav Lili Marlen i vojaka pod Lanternom ne bih ja ovo sad ni pisao. -
Који јаничарски текст да је човјека срамота туђе срамоте !
Није истина да је ово пјесма коју су слушали и савезнички војници , јер је за вријеме рата забрањено слушање непријатељских радио'станица. То што има сличних пјесама на исту мелодију не мијења ствар. Ни текст не оправдавам, јер је и "Ерика" љубавна пјесма о цвијету и дјевојци, а нико је неће изводити, јер је била наци-химна.
Што не пробају да свирају Лили Марлен у Израелу , па ће видјети шта је права реакција.
И ако није Тома Здравковић хтио да пјева не треба ни данас да се свира у кафани.