Banke u BiH radije kreditiraju državu i stanovništvo nego privredu

Izvještaji entitetskih agencija za bankarstvo pokazali su da je za period januar-septembar, a što su trentuno dostupni podaci, rast kredita preduzećima usporio u odnosu na 2017. godinu.

U Republici Srpskoj prošle godine naročito je bio izražen rast kreditiranja javnog sektora – države i javnih i državnih preduzeća.
Ulaganja u hartije od vrijednosti, koja su ukupno iznosila 755,2 miliona KM, ostvarila su rast za devet mjeseci 2018. godine od 138,2 miliona KM ili 22%, a većim dijelom riječ je o obveznicima i trezorskim zapisima Republike Srpske.

Rast kredita javnim i državnim preduzećima, a koji su ukupno iznosili 278,4 miliona KM, iznosio je 37,9 miliona KM ili 16 posto u odnosu na kraj 2017. godine. Krediti privatnim preduzećima iznosili su 1.857,3 miliona KM i porasli su u istom periodu tek za 27,3 miliona KM ili svega 1 posto.

Nasuprot tome, krediti građanima, koji ukupno iznose 2.287,1 milion KM zabilježili su nominalni rast od 104,5 miliona KM ili 5 posto.

U Federaciji BiH su ukupni krediti zabilježili rast od 7 posto na ukupno 14 milijardi KM, pri čemu je zabilježeno povećanje učešća u odnosu na kraj 2017. godine kod kreditiranja bankarskih institucija, javnih preduzeća i u sektoru stanovništva.

Krediti odobreni privredi ostvarili su rast od 441 milion KM ili 6 posto, tako da su na dan 30.09.2018. godine iznosili 7,3 milijarde KM, s učešćem u ukupnim kreditima od 51,7 posto.

Krediti dati stanovništvu u istom periodu imali su veći rast od 7% , ili 425 miliona KM, a njihovo učešće u ukupnim kreditima, koji su dosegli iznos od 6,8 milijardi KM, iznosilo je 48,3 posto.

Očigledno da su na krilima privatne potrošnje, koja je bila glavni generator ekonomskog rasta BiH u prošloj godini, banke jače kreditirale stanovništvo nego privredu. To se moglo vidjeti i po brojnim reklamnim kampanjama kojima su se banke borile za naklonost građanstva.

Ulaganja u vrijednosne papire entiteta i pozajmljivanje novca javnim preduzećima su za banke manje rizična nego ulaganja u privredu gdje se prihvataju samo klijenti sa kvalitetnim kolateralima i dobrim performansama poslovanja.

Međutim, kada se više povećava kreditiranje potrošnje (država i stanovništvo), a manje kreditiranje privrede (rast i razvoj), ne može se očekivati značajniji rast privrede a samim tim i povećanje životnog standarda...

Kompletan tekst pročitajte u publikaciji Indikator.ba Plus br. 73 koja je izašla 28. januara 2019.